Rusya Devlet Duması Sözcüsü Vacheslav Volodin, Batılı liderlerin küresel bir karşılığı olmadan nükleer enerjili torpidoların konuşlandırılmasını önlemek için Vladimir Putin’le “birlikte hareket etmeleri” gerektiğini söyledi. Putin’in yakın müttefiki ve genellikle Kremlin’in uygulayıcısı olarak görülen Volodin, çarşamba günü yapılan Duma oturumunda bu uyarıyı yayınlayarak, Ukrayna’daki barış görüşmelerinin durağanlaştığı bir dönemde Moskova’nın nükleer duruşunu güçlendirdi.
Rusya’nın Burevestnik nükleer enerjili seyir füzesinin Poseidon torpidosunun test edilmesini sağladığını belirtti. Ukrayna içişleri bakanlığının eski danışmanlarından Anton Gerashenko tarafından paylaşılan bir videoda şunları söyledi: “Kimse (Burevestnik’e) inanmadı ama başkan bunu yaptı ve her şeyi kontrol altında tuttu.” Füzenin geliştirilmesinin Poseidon ile testlerin yapılmasına olanak sağladığını ve bunun sonucunda ulusal savunmayı güçlendiren “en gelişmiş silah” elde edildiğini de sözlerine ekledi.
“Bu silahın eşi benzeri yok” diye övünen Volodin, Rusya’nın zararlı yabancı aktörlerine Putin’e boyun eğmeleri ve “sadece bu silahı kullanmamaları” çağrısında bulundu.
Devlet medyasında yayınlanan konuşma Kiev ve NATO başkentlerinden hızla kınandı. Ukraynalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin savaş alanında yaşadığı felaketin ortasında bunu “umutsuz bir blöf” olarak nitelendirdi.
Bir NATO sözcüsü ittifakın hazır olduğunu yineledi ancak gerilimi azaltmanın önemini vurguladı.
Volodin’in müdahalesi, Putin’in iki gün önce Poseidon’la ilgili övünmesinin ardından geldi. 29 Ekim’de savunma yetkililerine hitaben konuşan Putin, son testin “büyük bir başarı” olduğunu ilan etti.
He said the torpedo’s destructive power surpassed even Russia’s Sarmat ICBM, dubbed the “Satan II” in the West, and that “there is nothing like the Sarmat in the world.”
Putin şunları ekledi: “Yakın gelecekte benzer bir şeyin ortaya çıkması pek olası değil ve bunu önlemenin de bir yolu yok.”
24 metrelik otonom bir su altı aracı olan Poseidon, 100 megatonluk savaş başlığıyla kıyı hedeflerini tespit edip saldıracak ve potansiyel olarak radyoaktif bir tsunamiyi tetikleyecek şekilde tasarlandı.
2018’de tanıtılan geliştirmede, 2019’da bir test sahasında beş mühendisin ölümüne yol açan patlama da dahil olmak üzere gecikmeler yaşandı. Bu arada Burevestnik, nükleer tahrik kullanarak sınırsız menzil vaat ediyor, ancak birkaç doğrulanmış uçuş kaydetti.
Bu tür açıklamalar Doğu ile Batı arasında artan gerilimlerle aynı zamana denk geldi. Rusya’nın dördüncü yılına giren Ukrayna’yı işgali, NATO’nun doğu kanadını güçlendirmesine yol açtı. Moskova, Batı’yı, ABD tarafından sağlanan ve Rus topraklarına karşı kullanılan uzun menzilli füzelerle doğrudan müdahil olmakla suçluyor.
Atlantik’in karşı tarafında ABD Başkanı Donald Trump buna kendi nükleer tesisiyle karşılık verdi. Salı günü Trump, Pentagon’a (kendi yönetimi altında adı “Savaş Bakanlığı” olarak değiştirildi) düşmanlarıyla “eşit şartlarda” nükleer silah testlerine devam etmesini emretti.
Bu emir, ABD’nin 1992’de kendi kendine empoze ettiği bir moratoryum kapsamında patlayıcı testlerini durdurmasından bu yana bu türden ilk girişimi işaret ediyor. Trump, gazetecilere bu politikayı Rusya ve Çin’in ilerlemelerine doğrudan bir tepki olarak tanımladı ve testlerdeki karşılıklılığı vurguladı.
Bu hamle ABD’li milletvekillerini ikiye böldü. Cumhuriyetçiler onu engellemeyi yeniden gündeme getirdiği için övdü; Demokratlar silahlanma yarışının tehlikeleri konusunda uyardı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya’nın yakın zamanda nükleer deneme yapmadığını ancak ABD’nin ilerlemesi halinde bunu yapmayı düşüneceğini söyledi.
Analistler, Trump’ın Putin’e yönelik öfkesinin diplomasiye kadar uzandığına dikkat çekiyor: Geçtiğimiz hafta Rusya’nın seyir füzesi denemesini “uygun değil” olarak nitelendirdi ve Ukrayna’daki ateşkese odaklanılması çağrısında bulundu.
Uzmanlar konuşmayı bir tür karşılıklı jest olarak görüyor. Amerikan Bilim Adamları Federasyonu’ndan Hans Christensen, her iki tarafın da kırmızı çizgiyi aşmadan bir çözüme işaret ettiğini söyledi. Ancak riskler devam ediyor: 2023’te yapılan bir araştırma, Poseidon’un bir şehrin yakınında patlaması halinde 300 kilometrekarelik alanı kirletebileceğini tahmin ediyordu.
Volodin’in talebi Moskova’nın etkisinin altını çiziyor. Kışın yaklaşması ve Ukrayna’nın Kursk’ta ilerlemesi üzerine Rusya, İstanbul’daki olası görüşmelerde taviz arayışına giriyor.
Ancak Batı’nın AB’den 39 milyar £ (50 milyar Euro), ABD’den 61 milyar $ (46 milyar £) yardım vaadi hızlı bir teslimiyet anlamına gelmiyor.
Kılıç sesleri yoğunlaşırken küresel piyasalar Perşembe günü %1,2 düşerken, petrol yükseliş korkusuyla %3 yükseldi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres itidal çağrısında bulundu ve nükleer tehdidin hiçbir şeyi çözmediğini ve herkesi tehlikeye attığını söyledi.