Yargıçlar Vikram Nath ve Sandeep Mehta’dan oluşan bir heyet, polis karakollarında işlevsel CCTV eksikliğine ilişkin bir yazı dilekçesini dinlerken, bu konuda verilen karara atıfta bulundu ve Rajasthan’da sekiz ay içinde polis nezaretinde 11 ölümün rapor edildiğini söyledi.
Mahkeme, “Bu ülke buna tolerans göstermez. Bu, sistemin bir kusurudur. Gözaltında ölümler olamaz” dedi.
Başsavcı Tushar Mehta, kimsenin gözaltında ölümü meşrulaştırmaya veya meşrulaştırmaya çalışamayacağını söyledi.
Mahkeme ayrıca Merkez’e bu konuda neden muvafakat beyanı vermediği konusunda da soru yöneltti.
“Sendika bu mahkemeyi çok hafife alıyor. Neden?” Yargıç Nath sordu. Mehta davaya kendi inisiyatifiyle katılmayacağını ancak mahkemenin hafife alınamayacağını söyledi. Merkezin onay beyanını üç hafta içinde sunacağını söyledi.
Eylül ayında, apeks mahkemesi, Rajasthan’da 2025’in ilk sekiz ayında yedisi Udaipur bölgesinde olmak üzere 11 kişinin polis nezaretinde hayatını kaybettiğini iddia eden bir medya haberini suo motu dikkate aldı.
Başka bir konuda Yüksek Mahkeme 2018 yılında insan hakları ihlallerini önlemek amacıyla polis karakollarına CCTV kameralarının yerleştirilmesine karar vermişti.
Salı günkü duruşmada mahkeme, yüksek mahkemenin Aralık 2020’de bir karar verdiği yüksek mahkemeye amicus curiae olarak yardımcı olan kıdemli avukat Siddharth Dave’in sunumlarını da dinledi.
Bu kararla yüksek mahkeme, Merkez’e CBI, İcra Müdürlüğü ve Ulusal Soruşturma Dairesi dahil soruşturma kurumlarının ofislerine CCTV kameraları ve kayıt ekipmanı kurması talimatını verdi.
Dave Salı günü mahkemeye, kararın Aralık 2020’de verilmesi yönünde kısa bir savunmada bulunduğunu söyledi.
“Son tarihte tüm eyaletlere ve Birlik Bölgelerine (UT’ler) bazı özel sorular sorduk. Cevap verdiler mi?” Bankaya sorun.
Mahkemeye, kendi kendine başlatılan davada yalnızca 11 devletin muvafakat beyanını sunduğu bilgisi verildi.
Dave, birçok eyaletin daha önceki davalarda da uygunluk beyanlarını sunmadığını söylüyor.
Mahkeme, Madhya Pradesh’in olumlu yanıt verdiğini ve eyaletteki her polis karakolunun ve karakolunun bölge kontrol odasındaki merkezi bir iş istasyonuna bağlı olduğunu gözlemledi.
Mahkeme, “Bu önemli bir konu” dedi.
Dave, üç Merkezi Soruşturma Teşkilatı’na CCTV’lerin kurulduğunu ancak geri kalan üçünün henüz Yüksek Mahkeme’nin kararına uymadığını söyledi.
Mehta, “Bu bir mahkeme kararı, biz buna bağlıyız. Ancak karakolda güvenlik kamerası bulunması da soruşturmaya aykırı olabilecek bir şey. Artık bir karar olduğuna göre tartışamayız” dedi.
Mahkeme, görüntülerinin ABD’de canlı olarak yayınlandığını kaydetti.
Başsavcı, “Amerika Birleşik Devletleri’nde neredeyse turist düzeyinde tesislere sahip olabileceğiniz özel hapishaneler bile var” dedi.
Bir bankanın şunu önerdiğini söyledi: “Neden KSS’ye (Kurumsal Sosyal Sorumluluk) biraz para harcaması gereken sanayicileri özel hapishaneler inşa etmeye ikna etmiyoruz?”
Mahkeme zaten açık hapis meselesini ele aldığını söyledi.
Mahkeme, “Başka hiçbir tedbire gerek yok. Bu, cezaevlerindeki aşırı kalabalık ve düzenli şiddet gibi birçok soruna en iyi çözümdür” dedi ve bunun aynı zamanda mali yükün de azaltılmasına yardımcı olacağını da sözlerine ekledi.
Dave, üç merkezi kuruma CCTV kurulumu için herhangi bir bütçe ayrılmadığına dikkat çekti.
Mahkeme kararında, “Yalnızca 11 eyaletin yazı dilekçelerine rıza beyanı sunduğunu tespit ettik. Hindistan Birliği de dahil olmak üzere geri kalan eyaletler ve birlik bölgeleri rıza beyanlarını sunmadı.” dedi.
Henüz uyumluluk beyanlarını sunmayan eyaletlere ve birlik bölgelerine üç hafta süre verdi ve konuyu 16 Aralık’ta duruşmaya gönderdi.
Mahkeme, geri kalan eyaletler ve birlik bölgelerinin söz konusu tarihe kadar uyum beyanlarını sunmamaları halinde, içişleri bakanlığının baş sekreterlerinin, emirlere uymama nedeniyle ilgili açıklamalarıyla birlikte mahkemeye çıkacağını söyledi.
Mehta, Birlik İçişleri Bakanı’nın kendi kontrolü altında polis karakolu bulunmadığından tüm sürece dahil olmadığını söyledi.
Mahkeme, apeks mahkemesinin daha önceki direktifinin merkezi soruşturma kurumları için olduğunu söyledi.
Rıza beyanının sunulmaması durumunda merkezi soruşturma kurumlarının ilgili yöneticilerinin mahkemeye başvurmak zorunda kalabileceğini söyledi.
Mahkeme, Dave’in kendi kendine başlatılan davada kendisine dost olarak yardımcı olacağını söyledi.
15 Eylül’de, üst mahkeme gözetim sorununu işaretledi ve polis karakollarına kurulan CCTV kameralarından gelen görüntüleri izlemek için insan müdahalesi olmayan bir kontrol odası kurmayı düşündüğünü söyledi.
Aralık 2020’de apeks mahkemesi, eyaletlerin ve birlik bölgelerinin, hiçbir bölümün açık kalmaması için her polis karakoluna, tüm giriş ve çıkış noktalarına, ana kapılara, kilitlere, koridorlara, lobilere ve resepsiyonun yanı sıra dış kilit odalarına CCTV kameralarının kurulmasını sağlaması gerektiğini söylemişti.