Ankara’daki Etiyopya Büyükelçisi Adem Mohammed, Somali ile Ankara Bildirgesi’nin işlediğine ve Türkiye’nin iki Afrika ülkesi arasındaki bağları iyileştirmedeki rolüne övgüde bulunduğuna olan inancını dile getirdi.
Cuma günü Anadolu Ajansı’na (AA) konuşan Muhammed, Türkiye’nin Afrika Boynuzu’nda barış ve güvenliği koruma adımlarının önemini vurguladı.
Ankara Deklarasyonu, Türkiye’nin Başkan Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde aracılık ettiği görüşmelerin sonucuydu. Etiyopya ve Somali arasındaki bağlar, Ocak 2024’te Berbera’nın Kızıl Deniz limanını kullanmak için Somaliland’ın ayrılık bölgesi ile bir anlaşma yapmasından bu yana kötüleşti. Türkiye, o zamandan beri iki Afrika Boynuzu ülkesi arasındaki gerilimleri sona erdirmek için çalışıyor. Etiyopya, 1961’den 1991’e kadar süren Eritre Bağımsızlık Savaşı’ndan sonra 1990’ların başında Kızıl Denizi limanlarını kaybetti. 1991’de Eritre, Etiyopya’dan bağımsızlık kazandı ve iki ayrı ülkenin kurulmasına yol açtı. Ayrılık, Etiyopya’nın Kızıldeniz ve kilit limanlara doğrudan erişimi kaybetmesine neden oldu. Etiyopya o zamandan beri verimli deniz ticareti yapma yeteneğini etkileyen kara ile çevrilidir.
Etiyopya, Ocak 2024’te tek taraflı olarak Somali’den ayrılan Somaliland ile bir anlaşma yaptı. Etiyopya denize erişim kazandı, ancak komşusu ile yeni bir kriz koyarak bölgenin bağımsızlığını tanıdı. Geçen yüzyılda iki savaşla savaşan iki ülke, Mart ayında kavgalarını çözmek için anlaştı ve Aralık 2024’te Ankara’nın anlaşmazlığın çözülmesi için anlaştılar.
Büyükelçi, Ankara Bildirgesi’nin Türkiye’nin istikrar, çatışma çözümü ve bölgesel işbirliğine olan bağlılığını vurguladığını söyledi. “Türk arabuluculuk çabaları gerilimleri hafifletmeye, karşılıklı anlayışı güçlendirmeye ve bölgedeki uzun vadeli bir barış girişimini desteklemeye katkıda bulundu” dedi.
Mohammed, Başkan Erdoğan’a partiler arasındaki diyaloğu güçlendirme çabaları için teşekkür etti ve Etiyopya ve Somali liderleri arasındaki ziyaretlerin ikili sorunları tartışmak için elverişli bir ortam yarattığını kaydetti.
Somali ve Etiyopya arasındaki müzakerelerin ilerlemesi hakkında bir soruya yanıt veren Mohammed, teknik görüşmelerin ikinci turunun henüz gerçekleşmemesine rağmen ilişkilerin olumlu kaldığını söyledi. Görüşmelerin devam edeceği umudunu dile getirdi ve durmaları için hiçbir neden olmadığını söyledi. Mahmud, “İkinci teknik görüşmeler için henüz kararlaştırılmış bir tarih yok.” “Ankara Bildirgesi’nin faaliyete geçtiğine inanıyoruz.”
Tartışmaların sadece liderler arasında değil, aynı zamanda bakanlık düzeyinde de gerçekleştiğini belirtti ve Etiyopya’nın Mogadişu Büyükelçisi’nin yerdeki sağlıklı ilişkilerin bir işareti olarak son atanmasını vurguladı.
Ankara Bildirgesi’nin barışçıl müzakereleri kolaylaştırmada önemli bir rol oynadığını vurguladı ve partilerin, sürekli diyalog yoluyla üretken ilişkilere yol açacağına inandığı bölgedeki barışa olan bağlılıklarını ifade ettiklerini söyledi.
İki ülke arasında daha iyi ilişkilerin beklenip beklenmediği sorulduğunda Mahmud, “Neden olmasın? Başka seçeneğimiz yok.”
Büyükelçi ayrıca 8-10 Eylül tarihlerinde ADDIS Ababa’da Afrika Birliği (AU) ile işbirliği içinde planlanan İkinci Afrika İklim Zirvesi hakkında yorum yaptı. Zirvenin, Afrika’daki iklim krizine ve finans yeşil gelişimine küresel çözümleri hızlandırmayı amaçladığını söyledi. İklim değişikliği nedeniyle kıtaların ayılarının orantısız yükünün altını çizdi.
Zirvenin krize “Afrika çözümleri” sunmaya ve Afrika’nın küresel iklim müzakerelerinde birleşik bir güç olarak hareket etme yeteneğine odaklandığını vurguladı.
Elçi, İklim Zirvesi’nin Afrika ülkeleri ve Türkiye gibi uluslararası ortaklar arasındaki çevre işbirliğini güçlendirme fırsatı sunduğunu da sözlerine ekledi. Kalkınma ve insani yardım, tarım ve gıda güvenliği, su sanitasyonu, orman ve çevre koruma, altyapı ve teknoloji ile barış ve güvenlik olarak Afrika-Türkiye stratejik ortaklığının sütunlarını özetledi.
