Agence France-Presse tarafından görülen anlaşmaya göre, Avustralya ve Türkiye Cuma günü gelecek yıl yapılacak BM iklim zirvesine ev sahipliği yapma sorumluluklarını paylaşmak üzere bir anlaşmaya vardılar ve etkinlikle ilgili uzun süredir devam eden anlaşmazlığı çözdüler.
Konferansa Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı ancak resmi müzakereleri Avustralya’nın denetlediği olağandışı uzlaşmanın, Brezilya’daki COP30 zirvesinde oy birliğiyle resmen onaylanması bekleniyor.
Anlaşma, Avustralya ile Türkiye arasında çıkmaza son vermek için günlerce kapalı kapılar ardında yapılan müzakerelerin ardından yağmur ormanı şehri Belem’de sağlandı.
Her iki ülke de Kasım 2026’da COP31’e ev sahipliği yapmak istedi ve ikisi de geri adım atmadı, bu da yıllık iklim görüşmelerinde nadiren görülen bir ihale savaşını ateşledi.
Avustralya, Türkiye’den daha fazla destek aldı ancak çıkmaz, bir ev sahibinin Birleşmiş Milletler kuralları uyarınca oybirliğiyle seçilmesini engelledi.
Uzlaşmaya varıldı: Türkiye, Akdeniz’in tatil kenti Antalya’da iki hafta sürecek zirveye ev sahipliği yapacak ve COP31’in resmi başkanlığını sürdürecek.
Avustralya, başkan yardımcısı olarak görev yapacak ve iklim değişikliğiyle toplu olarak mücadele etmek için yaklaşık 200 ülke arasında anlaşma yapılmasına yönelik müzakerelere başkanlık edecek.
Genellikle ana zirveden yaklaşık bir ay önce gerçekleşen teknik istişareler olan “COP öncesi”, Avustralya’nın komşularıyla birlikte ev sahipliği yapma niyetine bir gönderme olarak bir Pasifik Adası ülkesinde gerçekleşecek.
‘Hiç yoktan iyidir’
Teklif, Batı Avrupa ve Diğer Devletler Grubu tarafından oybirliğiyle kabul edildi; bu, COP30 zirvesinde oy birliğiyle kabul edilmesinden önce atılması gereken ilk adımdı.
BM iklim zirveleri beş bölgesel blok arasında dönüyor ve 2026’da sorumluluk diğerlerinin yanı sıra Avustralya ve Türkiye’nin yanı sıra çoğunlukla Avrupa ülkelerinden oluşan gruba düşüyor.
Avustralya, bloğun büyük bir çoğunluğunun desteğine sahipti ancak bir fikir birliği olmasaydı, COP31, BM İklim Değişikliği sekreterliğine ev sahipliği yapan Almanya’nın yerine geçecekti.
Sonuç, yükselen deniz seviyeleri ve gittikçe şiddetlenen fırtınalar, yağışlar ve sellerin tehdidi altındaki küçük ada ulus devletlerine ev sahipliği yapan Avustralya ve Pasifik için büyük bir hayal kırıklığı oldu.
Ancak Vanuatu İklim Bakanı Ralph Regenvanu Belem’de AFP’ye verdiği demeçte, Pasifik ülkelerinin hâlâ müzakerelere ve gündemin belirlenmesine katkıda bulunabileceğini söyledi.
“Yani bizim için bu, hiçbir şeye sahip olmamaktan çok daha iyi bir sonuç” dedi.
COP31, Türkiye’nin ilk kez BM iklim zirvesine ev sahipliği yapması olacak. Ülke, Paris Anlaşması’nı ancak 2021’in sonlarında onayladı ve analistler, ülkenin iklim taahhütlerini sert bir şekilde eleştiriyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümeti açısından zirvenin güvence altına alınması, Türkiye’nin giderek daha iddialı hale gelen dış politikasını gösteren diplomatik bir kazanç olarak görülüyor.
© Agence France-Presse